Miasteczko Pula leży nad Zatoką Aniołów na zachód od Cagliari. To miejsce gdzie wakacje nad ciepłym morzem łączą się w szczególny sposób z starożytną historią Sardynii i oryginalną kulturą jej mieszkańców. W pobliżu głównej plaży tej modnej wakacyjnej miejscowości znajdziecie ruiny fenickiego miasta Nora z IX wieku przed naszą erą, pokryte kunsztownymi mozaikami, z amfiteatrem i świątyniami. Na tyłach tej samej plaży stoi skromny romański kościółek Sant Efisio, spod którego co roku w maju, od ponad 350 lat wyrusza wielka ogólnosardyńska procesja – pielgrzymka i maszeruje do centrum stolicy. Jest to największa i najbarwniejsza impreza folklorystyczna w całym basenie Morza Śródziemnego. Miasteczko ma trochę ponad 7 tys. stałych mieszkańców, latem centrum i nadmorskie dzielnice wypełniają się turystami. Samo centrum jest oddalone o ok. 2 km od morza. Od strony lądu otulają je piękne wzgórza, trochę lasu i niezbyt wysokie góry ze szczytem Punta Sebera – 979 m. n.p.m. Warto wybrać się do centrum, najlepiej wieczorem i pochodzić po uliczkach, które wieczorami w sezonie są pełne ludzi, sklepów otwartych do późna i kafejek. Można tu kupić piękne i naprawdę sardyńskie rękodzieło lokalne. Główny kościół to Chiesa di San Giovanni Battista, czyli kościół Św. Jana Chrzciciela, zbudowany w 1889 na ruinach o wiele starszej świątyni z ok. 1400 r.
Pula to miejscowość pełna życia w sezonie. Odbywają się tu festyny z degustacjami, koncerty, pokazy mody pod gołym niebem, np. w antycznym amfiteatrze na terenie wykopalisk w Nora, jedną z takich imprez jest letni festiwal La Notte Dei Poetti. 24 czerwca odbywa się Festa di San Giovanni Battista – święta patrona miasteczka Jana Chrzciciela, można wtedy zobaczyć piękne stroje regionalne. Oczywiście największym wydarzeniem kulturalno-folklorystycznym jest start ogromnej, największej na Sardynii, procesji Sant Efisio 1 maja spod kościółka przy plaży Nora.
W Pula i okolicy możecie spędzić Wasze wakacje na Sardynii, mieszkając w pięknych apartamentach blisko plaż, w 4 i 5 gwiazdkowych hotelach i rezydencjach z basenami. To dobra baza wypadowa do plażowania na pięknych plażach południowej Sardynii, a także do zwiedzania stolicy, zachodnich i wschodnich krańców południowego wybrzeża i ciekawych miejsc w głębi lądu. Rodziny z dziećmi ucieszy fakt, że 7 minut autem z centrum Pula jedzie się do dużego parku wodnego BluFan. Możecie tam spędzić cały dzień. Prócz wodnych rozrywek są tam sklepiki, restauracje, strefa piknikowa, toczą się animacje i imprezy tematyczne, np. schizma party – wspólna zabawa w morzu piany.
Najpiękniejsze plaże w okolicy to słynna Nora z pięknym widokiem na wieżę Torre di Sant Efisio, jej sąsiadka plaża Spiaggia dei Fichi, koniecznie pojedźcie dalej na zachód w rejon bajecznych plaż Chia.
CO ROBIĆ?
Plażując na pięknej plaży Nora możecie podziwiać podwodne życie uprawiając snorkeling. W pobliżu tej plaży działa profesjonalne centrum nurkowe. Możecie więc także spróbować divingu pod opieką specjalisty. Urządza się tutaj nurkowanie w strefie archeologicznej, w podziemnych grotach, a także nurkowanie nocą. Z młodszymi plażowiczami wybierzcie się do Laguna. Jest to centrum przyrodnicze, w którym znajdują się akwaria z morskimi zwierzętami, muzeum wielorybów i delfinów oraz szpital dla żółwi. W pobliżu plaży Nora możecie także wynająć kajak lub rower wodny. Jeśli znudzi Was plażowanie, na pewno spodoba Wam się w parku wodnym BluFan kilka km z Pula w głąb lądu.
Oczywiście podczas waszego wypoczynku na Sardynii choć na jeden dzień trzeba się wybrać do stolicy wyspy i pospacerować w Cagliari szeroką Via Roma wzdłuż głównego portu. Należy także zajrzeć do eleganckich butików dzielnicy portowej Marina, zjeść lody w najlepszej lodziarni Peter Pan i spojrzeć na panoramę całej Zatoki Aniołów z wysokiego Castello na starym mieście. Innym obowiązkowym punktem programu powinien być rejs po morzu. Spędzając wakacje w Pula lub w okolicy możecie się w taki rejs wybrać np. z portu turystycznego w Perde Sali na wschód z Pula, z małego portu w Cala Verde na zachód lub z portu w Teulada pięknym żaglowcem.
Jeśli chcecie poznać nieco autentycznego sardyńskiego folkloru i podziwiać talent miejscowych do wspólnej zabawy i świętowania, wybierzcie się na jedną z wielu lokalnych fest lub świat regionalnych. Jedno z nich to Sagra della Pecora nera di Arbus – święto czarnej owcy w Arbus. Arbus to miejscowość w głębi lądu na południowym zachodzie, słynąca z tradycyjnych sardyńskich noży, których rękojeści są wyrabiane z jednego kawałka rogu. Święto odbywa się w pierwszy weekend sierpnia w dzielnicy Pitzinurri i trwa 3-4 dni. Można tam degustować wyroby związane z hodowlą owiec. Urządzana jest także pasjonująca zabawa „w poszukiwanie czarnej owcy”. Inne barwne święto toczy się w pierwszy weekend września w dzielnicy Cagliri Giorgino. Jest to Sagra del Pesce del Villaggio Pescatori di Cagliari – święto ryb wioski rybackiej w Cagliari. Organizowane jest od wielu lat. Można tam popróbować wyśmienitych rybnych dań przyrządzanych na sposób cagliarski. Przy tym rozgrywają się wydarzenia kulturalne, koncerty, zawody sportowe. Natomiast na Święto Sera Sagra del Formaggio możecie wybrać się pod koniec lipca do Mandas. O Mandas wspomina słynny pisarz Lawrence w książce o Sardynii z roku 1921. Podczas tej sagry można spróbować różnych gatunków lokalnych serów, odbywają się festyny, są karuzele dla dzieci, koncerty, stoiska z pamiątkami, rękodziełem i smakołykami.
CO ZOBACZYĆ?
Magicznym miejscem, które warto w Pula odwiedzić są wykopaliska na terenie antycznego miasta Nora, zaraz nad brzegiem morza. Miejsce słynie z przepięknych, misternych mozaik i pięknych odcieni marmuru. Nora była starożytnym miastem założonym przez Fenicjan. Później stolicą rzymskiej prowincji Sardynii. Kiedyś była głównym portem, nawet ważniejszym niż Cagliari. Uważa się, że obszar ten wcześniej zasiedlała kultura nuragiczna. Legenda głosi, że miasto zostało założone przez syna Hermesa. W czasach Fenicjan czczono tu fenicką boginię płodności – Tanit, a w czasach rzymskich modlono się do boga medycyny Eskulapa.
Kiedy już zwiedzicie pozostałości wielkiego fenickiego i rzymskiego miasta portowego Nora, wybierzcie się na bajeczne plaże w Chia (ok. 20 km z Pula). Czekają tam na Was większe i mniejsze plażowe zatoczki z piaszczystym płytkim zejściem do szmaragdowej wody, np. Su Giudeu, Cala Cipolla, Spiaggia Sa Colonia. Jadąc dalej na zachód wzdłuż wybrzeża dojedziecie do najbardziej wysuniętego na południe punktu Sardynii – Capo Teulada. Jest to piękny malowniczy cypel. Warto się tu zatrzymać jadąc drogą wzdłuż południowego wybrzeża i zrobić piękne zdjęcia. W najwyższym punkcie cypel ma wysokość 223 m.n.p.m. Stojąc na końcu cypla jesteśmy dokładnie 189 km od wybrzeży Afryki. U podnóży skalnych ścian tego cypla znajduje się wiele ciekawych morskich grot i jaskiń. Można do nich zajrzeć tylko od strony morza podczas rejsów po morzu organizowanych z portu w Teulada lub w Porto Pino. Na cyplu jest kilka ścieżek. Można zostawić auto przy drodze i przejść się po półwyspie, z którego rozciągają się piękne widoki na okoliczne plaże i morze.
Jadąc na północ w głąb lądu możecie odwiedzić interesujące Groty Is Zuddas w Santadi. Zobaczycie w nich imponujących rozmiarów stalaktydy i stalagmity oraz skalne formacje o fantastycznych kształtach. Jeśli traficie tu w pierwszą niedzielę sierpnia, możecie zobaczyć Matrimonio Mauritano, czyli wesele mauretańskie. Jest to widowiskowa ceremonia zaślubin o amanckich korzeniach.
Innym ciekawym celem wycieczki podczas waszego urlopu na Sardynii, może być Su Nuraxi w Barumini. Jest to jeden z 3 największych na Sardynii zespołów nuragicznych. Nuraghe to tajemnicze budowle w kształcie ściętego stożka z ok. 1500 – 400 r.p.n.e., wznoszone z wielkich bloków wulkanicznego bazaltu. Budowane były „na sucho”, czyli bez zaprawy. Na Sardynii jest ok. 7000 nurag rozsianych po całej wyspie. Nuraghe w Barumini to najpiękniejszy i najpełniejszy przykład tej wyjątkowej formy architektury prehistorycznej. Znajduje się 60 km na północ od Cagliari w prowincji Medio Campidano. W pobliżu obszaru archeologicznego stoi duże nowoczesne Centro Giovanni Lilliu. Jest to wielki obiekt wystawowy. W środku do obejrzenia i kupienia są lokalne rękodzieło, przewodniki i książki. Nadjeżdżając do Barrumini od strony Cagliari droga 197 miniecie po drodze miejscowość Villamare z wieloma muralami na ścianach budynków. Nieco bliższą wycieczkę podczas wakacji w Pula możecie urządzić sobie do miejscowości Domus de Maria. Pod koniec czerwca odbywa się tu bardzo „słodkie” święto – Sagra dei Fichi. Degustuje się tu wtedy figi, inne słodkie owoce i słodycze, uprawiane w rejonie Chia. W miasteczku Domus de Maria jest kilka ładnych miejsc i ciekawych zabytków. Należą do nich m.in. Kościół Madonny Rożańcowej – Chiesa Della Madonna del Rosario. We wrześniu rozpoczyna się tu duże święto religijne S’Arosseri, wtedy spod kościoła rusza procesja aż do morza.
PLAŻE
Spiaggia Nora topiękna, bardzo popularna plaża z czystą przejrzystą wodą i pięknym widokiem z latarnią morską. Są tam skały, przy których warto ponurkować z maską i rurką. Znajduje się tam bar, toaleta, wypożyczalnie leżaków i parasoli i centrum divingu. Można wypożyczyć też rower wodny i kajak. Na tyłach plaży parkingi są płatne i otoczone pięknym gajem palmowym. W pobliżu plaży – ok. 200 m piechota, są do zwiedzania wykopaliska archeologiczne Area Archeologica di Nora oraz centrum przyrodnicze Laguna, ciekawe dla dzieci. Na tyłach plaży słynny kosciółek Sant Efisio, spod którego 1 maja wyrusza wielka procesja do stolicy.
Spiaggia dei Fichi – czyli „figowa plaża”. Na tyłach plaży rośnie dużo drzew figowych. Można na nią dojść z poprzedniej plaży Nora. Po drodze kilka skałek przy brzegu i wysunięty w morze długi pas głazów. Jest to coś w rodzaju falochronu. Często łowią tam wędkarze i ciekawie się tam nurkuje. Na plaży leży biały drobny piasek, jest krystaliczna woda. Plażę odwiedza w sezonie sporo osób. Wiąże się to chociażby z dobrymi warunkami na surfowanie i nurkowanie, a także obecnością barów oraz wypożyczalni parasoli, leżaków i sprzętu wodnego.
Spiaggia di Su Giuventeddu – miejscowi nazywają te plażę Spiaggia di Pula. Ma długość ok. 700 metrów i eży na niej drobny piasek i kilka skałek. Woda jest płytka na dużej odległości od brzegu, a na plaży znajdziecie bary oraz wypożyczalnie sprzętu. Często widać tu uprawiających surfing, nurkowanie, a nawet polowanie z harpunem pod wodą. W tle rozciąga się ładny widok na hiszpańską wieżę strażniczą.
Spieggia del Pinus Village – umiejscowiona na zachód z Pula w stronę Chia. Uważana jest za najbardziej urokliwą plażę w rejonie Santa Margherita di Pula. To ładna piaszczysta plaża, zamknięta z obu stron skałami. Na jej tyłach, na nieco wznoszącym się terenie, są zarośla śródziemnomorskiej makii, ale bliżej plaży roślinność jest już niska, będąca niemal łąką. Dno na kilka metrów od brzegu jest płytkie i piaszczyste, potem robi się głębsze i są skały pod wodą – to świetne miejsca na snorkeling. Stojąc twarzą do morza po jej lewej stronie jest przylegająca mała zatoczka, też zamknięta skałami. Na tyłach plaży jest mały bar i restauracja.
Spiaggia di Su Giudei – to jedna z plaż w rejonie Chia, ok. 20 km z Pula. Jest długato i piaszczysta plaża z pięknym kolorem wody. Widać ją często na zdjęciach w przewodnikach. Otrzymała 4 żagle 4 Vele w rankingu Legambiente w 2013r. Na tyłach plaży znajdują się wysokie 20 metrowe wydmy, które znajdują się pod ochroną. Na tyłach tej i innych plaż w tym rejonie są stawy słodko-słone. Często bywają tam flamingi i inne ptactwo wodne.
GDZIE ZJEŚC?
Restauracją chwaloną w Pula jest lokal Cucina Machri. Jeśli chodzi o gospodarstwa agroturystyczne w okolicy, to znawcy tematu polecają Agritorismo Sa Figumorisca oraz agriturismo Turritto de Arrieras. Lokalne dania podawane najczęściej w tej okolicy to np. Acciughe al Comodoro, czyli małe rybki alice w sosie pomidorowym, z czosnkiem i pietruszką lub Fregola – spotykany tylko na Sardynii twardy makaron w kształcie małych kulek, podawany najczęściej z sosem na bazie ryb, owoców morza i pomidorów. Ciekawą przystawką, podawaną najczęściej do mięs w tym rejonie Sardynii są pire in cuffettu, czyli marynowane gruszki. Możecie wybrać się na kolację do pobliskiego urokliwego miasteczka Domus de Maria. Dobrą kolację opartą na daniach rybnych zjecie tutaj w Trattoria Da Angelo di Loi Sabina.
